โทมัส อัลวา เอดิสัน นักประดิษฐ์และนักวิทยาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่คนหนึ่งของโลก ทดลองมากกว่าพันครั้งกว่าจะประดิษฐ์หลอดไฟฟ้าได้สำเร็จ สำหรับเขาแล้ว กว่าพันครั้งนั้นไม่ใช่ความล้มเหลว แต่เป็นการค้นพบทางที่ไม่ใช่ เพื่อจะได้ไม่ผิดพลาดซ้ำ – เช่นเดียวกันกับการเป้าหมายของห้องปฏิบัติการนโยบายประเทศไทย (Thailand Policy Lab) ที่เกิดขึ้นเพื่อทดสอบ ทดลอง ศึกษาหาหนทางที่จะพัฒนากระบวนการนโยบายสาธารณะของไทย และแก้ปัญหาของนโยบายที่ซ้ำเดิมมาหลายสิบปี โดยไม่อาจรู้ได้ว่าสุดท้ายการเดินทางบนเส้นทางการพัฒนากระบวนการนโยบายสาธารณะนี้จะต้องทดลองอีกกี่ร้อยครั้ง ใช้เวลาอีกกี่ปี จึงจะแก้ได้สำเร็จ แต่เรามีความหวังว่าสักวันความสำเร็จและการเปลี่ยนแปลงจะมาถึง หน้าที่ของเราจึงมีเพียงการมุ่งมั่นทำงานในทุกวัน สร้างสรรค์นวัตกรรมเชิงนโยบาย เพื่อพลิกโฉมกระบวนการนโยบายสาธารณะของประเทศไทย ให้ได้นโยบายที่ทันโลก ทันสมัย ตอบโจทย์ เข้าใจประชาชน และไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง
เนื้อหาในคู่มือฉบับนี้ คือบทสรุปองค์ความรู้ ทักษะ และบทเรียนที่ทีมงาน Thailand Policy Lab ได้สั่งสมจากการทำงานตลอด 4 ปี ทั้งจากการศึกษาข้อมูล แลกเปลี่ยนเรียนรู้จากห้องปฏิบัติการนโยบายของนานาประเทศทั่วโลก การนำเครื่องมือช่วยคิดที่แพร่หลายและนิยมใช้ในวงการอื่น ๆ มาประยุกต์ใช้กับกระบวนการออกแบบนโยบาย พัฒนาเครื่องมือนวัตกรรมเชิงนโยบายที่ตอบโจทย์นักนโยบาย และสร้างสรรค์นวัตกรรมนโยบายสไตล์ TPLab หนังสือเล่มนี้ไม่เพียงนำเสนอองค์ความรู้หรือความสำเร็จ หากแต่ยังนำเสนอร่องรอยขีดข่วน แผลที่เกิดจากการได้ลงไปเล่นในสนาม คลุกทรายในกระบะทราย (Sandbox) เพื่อถ่ายทอดให้กับผู้ที่มีบทบาทในกระบวนการนโยบายสาธารณะของประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นนักวิชาการ ผู้กำหนดนโยบาย เจ้าหน้าที่รัฐ หรือภาคประชาสังคม ได้นำไปประยุกต์ใช้ในงานของตน ด้วยหวังว่าจะช่วยให้ผู้อ่านไม่บาดเจ็บซ้ำเดิม และมาร่วมหาทางรักษาบาดแผลในกระบวนการนโยบายสาธารณะของประเทศไทยไปด้วยกัน
ทีมงานเชื่อว่าการสร้างนวัตกรรมนโยบาย แม้จะเต็มไปด้วยความท้าทายและต้องปรับปรุงอย่างต่อเนื่องเพื่อแข่งกับการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว แต่สามารถเกิดขึ้นได้เสมอหากเราเปิดกว้าง เปิดโอกาส สร้างกระบวนการมีส่วนร่วมอย่างจริงจัง นำเครื่องมือใหม่ ๆ มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ และสิ่งสำคัญคือการสนับสนุนวัฒนธรรมการเรียนรู้และพัฒนาตนเอง (Continuous Learning and Improving) ให้เป็นส่วนหนึ่งของระบบ และช่วยจุดประกายให้ทุกภาคส่วนตระหนักถึงความเป็นไปได้ในการปรับปรุงกระบวนการนโยบายให้มีประสิทธิผล ตอบสนองปัญหาและความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง
ขอเชิญมาร่วมพลิกโฉมกระบวนการนโยบายสาธารณะของไทยไปกับเรา
ทีมงานห้องปฏิบัติการนโยบายประเทศไทย (Thailand Policy Lab)
